Akne Tedavisi
Akne; yüz, sırt ve gövdede yer alan, yağ bezlerinin aktivitesinden kaynaklanan bir hastalıktır. Başlıca ergenlik aknesi ve erişkin aknesi (25 yaşından sonra) olarak 2 ayrı dönemde görülmektedir. Hafif, orta ve şiddetli tipleri vardır.
Akne neden olur?
Ergenlik döneminde artan yağ salgısı kıl yapısı ve yağ bezlerinde birikerek komedon adı verilen siyah veya beyaz noktaları oluşturur. Akne sadece ergenlik döneminde ortaya çıkan bir hastalık olmayıp, genç orta yaş grubunun yanı sıra ve ileri yaş grubu menopoz sonrasında da ortaya çıkabilmektedir.Akne oluşumunda hormonal nedenler, eşlik eden hastalıklar, kullanılan bazı ilaçlar, beslenme,stres, sigara, çevre kirliliği gibi pek çok faktör yer almaktadır. Sürülen yağlı kremler, terleme, makyaj gibi durumlar ve uygun temizleyicilerin kullanılmaması gözenekleri tıkar ve tıkanan gözeneklerde biriken bakteriler sivilcelere yol açar.
Aknenin nedeni karaciğer bozukluğu mudur?
Akne ile karaciğer bozukluğu arasında bir ilişki yoktur.
Aknede genetik bir yatkınlık var mıdır?
Genetik bir yatkınlık söz konusu olup ailesinde şiddetli akne sorunu olan bireylerde daha sık görülür.
Diyet ile akne arasında bir ilişki var mıdır?
Akne ile yediğimiz gıdalar arasında direk bir bağlantı bulunamamıştır.
Ancak son zamanlarda, kandaki şekeri hızlı yükselten gıdaların, insülin ve bazı hormonların hızla yükselmesine neden olduğu ve bu şekilde akneyi tetiklediği gösterilmiştir. Bu gıdalar; çikolata, patates, beyaz ekmek, şeker, fast food gıdalar, yağda kızartma, hazır meyve suları ve kra- kerlerdir. Bu tür gıdaların aşırı miktarda alınması önerilmemektedir.
Adet düzensizliği ile akne arasında bir bağlantı var mı?
Akne 25 yaşından sonra başladıysa, adet düzensizliği, kilo artışı, çene, karın ve meme başı çevresinde aşırı kıllanma şikayetlerinden birkaçı varsa hormon bozukluğu ve polikistik over hastalığı açısından değerlendirilme yapılmalıdır.
Adet dönemlerinde akne şikayeti artabilir, bu hormonların neden olduğu doğal bir süreçtir.
Akneyi sıkmak önerilir mi?
Kesinlikle akneyi sıkmak ve kurcalamak önerilmez. Kurcalanan aknede iltihap yayılabilir, iz kalma riski artar.
Ancak doktor gözetiminde komedonlar temizlenebilir, apseler boşaltılabilir.
Güneş ile aknenin ilişkisi var mıdır?
Güneş ışınları akneyi hafifletebilmektedir. Ancak yağsız güneşten koruyucu ürünler kullanılmalı ve direk güneş altında durulmamalıdır. Aksi halde leke kalabilir.
Akne tedavi edilmese de olur mu?
Aknenin tekrarlaması, psikolojik stres oluşturması, kalıcı izler bırakabilmesi nedeniyle mutlaka dermatoloji uzmanı tarafından tedavi edilmesi gerekir. Tedavi süresi hastanın durumuna göre belirlenir.
Akne Tedavisi
Akne tedavisinde birçok ilaç ya da yöntem kullanılmaktadır. Yan etkisi en az olan yöntemin seçimi genç yaş grubunda çok önemlidir. Erken dönemde başlanan tedaviler ile iz oluşumunun da önüne geçilebilmektedir.
Akne tedavisinde ilk etapta krem tedavileri ve antibiyotik tedavileri kullanılırken ileri aşamada isotretinoin dediğimiz uzun süreli ağızdan ilaç tedavisinden de faydalanılmaktadır. Eşlik eden hastalıkları olan veya ilaç yan etkilerini tolere edemeyen hastalarımızda lazer tedavilerinden de faydalanabilmekteyiz. Hangi tedavinin başarılı olacağını doktorunuzun karar vermesi uygun olacaktır.
Yeni nesil lazer tedavileri aknede son yıllarda başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
Akne tedaviye yavaş yanıt veren bir hastalıktır. Tedavi verildiğinde en az 4-6 ay devam edilmelidir.
Uygun olmayan cilt temizleme ürünleri, krem,fondöten gibi kapatıcı ürünler aknede kötüleşmeye neden olabilmektedir.
Akneli hastalara dermokozmetik ürünlerin kullanımı konusunda dermatologlar tarafından yapılacak bilgilendirme çok önemlidir. Kişinin cilt yapısına ve verilen tedaviye uygun olacak şekilde deri temizliği, nemlendirme ve güneşten korunma adına uygun ürünlerin önerilmesi yer almalıdır. Bazen tedavi sırasında gelişebilecek sorunlarla ilgili öneri ve ürünler de hekim tarafından reçete edilmesi gerekebilir.
Tedavide geç kalındığında ya da mevcut sivilceler ile oynanmasına bağlı çeşitli derinlik ve şekillerde izler oluşabilmektedir.
Bu izlerin durumuna göre tedavi ajanı seçilmektedir. Bu amaçla yüzeysel izlerde kimyasal peeling ve lazer tedavilerinden faydalanılmaktadır.
Akne izlerinin tedavisinde kullanılan bir diğer yöntem de Dermapen ve PRP tedavisinin kombinasyonudur.
İleri düzey akne izlerinin tedavisinde en etkili tedavi yöntemi Erbium YAG fraksiyonel lazer tedavisidir.
3. İzotretinoin tedavisi: Genellikle şiddetli aknelerde ya da antibiyotik tedavisine yanıt alınmayan olgularda etkili olan A vitamini türevi bir ilaçtır.
Çok etkili bir tedavi olmasına rağmen çeşitli yan etkileri bulunmaktadır. Bunlardan en sık deri kuruluğu özellikle dudak kuruluğu görülür, ancak bu yan etkilerin çoğunluğu tedavi sonrasında kaybolmaktadır. Tedavi öncesi ve tedavi sırasında karaciğer testleri ve kan yağlarına rutin olarak bakılmaktadır.
Tüm yan etkiler ilaç kesildiğinde genellikle kaybolmaktadır.
Doğurganlık dönemindeki genç kadınlarda ilaç kullanmadan önce, tedavi sırasında ve tedaviden sonraki 2 ay gebe kalınmamalıdır. Tedavi esnasında en az iki doğum kontrol yöntemi ile korunmalıdır.
Tedavide en önemli noktanın, hekimle uyumlu olup, verilen önerilere uymak olduğu unutulmamalıdır.